Historia programu

Na samym początku Program był konkursem ogólnopolskim i decyzje o przyznaniu środków zapadały centralnie. Do ARFP napłynęły zgłoszenia z całego kraju. Większość z nich pochodziła z małych miejscowości, a te, które przysłały organizacje z dużych ośrodków miejskich, dotyczyły przedsięwzięć, które miały być przeprowadzone w małych miastach i wsiach.

Ukazała się publikacja „69 organizacji, projektów, pomysłów na rozwój lokalny. Działaj Lokalnie ogólnopolski program grantowy (PDF, 3 MB)”, prezentująca zrealizowane działania.

Dofinansowano 69 projektów lokalnych.

Kwota dotacji: 1 150 000,00 zł.

Program „Działaj Lokalnie” odbywał się w formule trzech oddzielnych ścieżek.

Ścieżka A. Ogłoszono otwarty konkurs grantowy dla organizacji pozarządowych i lokalnych instytucji kulturalno-oświatowych. Uczestnicy mieli twórczo zaadaptować jeden z 12 pomysłów, które zostały zrealizowane w I edycji „Działaj Lokalnie”, a które komisja Programu uznała za modelowe. Spośród ponad 70 wniosków złożonych w ramach tej ścieżki komisja wybrała 12, wykorzystujących pomysły 10 modelowych inicjatyw.

Ścieżka B. W ramach tej ścieżki można było ubiegać się o dotacje na przedsięwzięcia służące rozwiązywaniu problemów lokalnych i angażujące miejscowe społeczności na obszarze województw o najtrudniejszej sytuacji społeczno-ekonomicznej: warmińsko-mazurskiego, kujawsko-pomorskiego, podkarpackiego, łódzkiego i świętokrzyskiego. Mogły z nich skorzystać organizacje pozarządowe i samorządowe placówki kulturalno-oświatowe. Decyzją komisji zostało dofinansowanych 36 projektów.

Ścieżka C. Wychodząc z założenia, że „z bliska widać lepiej”, PAFW i ARFP pilotażowo postanowiły wesprzeć lokalne organizacje, które przeprowadzały małe konkursy grantowe. To właśnie miejscowe stowarzyszenia i fundacje najlepiej znają potrzeby i zasoby swoich społeczności i wiedzą, jak dotrzeć do naprawdę potrzebujących, komu pomóc, z kim współpracować. Formuła ścieżki polegała na wyłonieniu w drodze konkursu trzech organizacji, tzw. Lokalnych Organizacji Grantowych (LOG), mających doświadczenie w przyznawaniu i rozliczaniu dotacji. Zorganizowały one lokalne konkursy grantowe i dofinansowały 52 różne inicjatywy z terenu czterech gmin Masywu Śnieżnika, powiatu biłgorajskiego i gminy Zwierzyniec oraz powiatu leżajskiego.

Dofinansowanie otrzymało 100 projektów lokalnych: 48 w konkursie ogólnopolskim (ścieżka A i B) i 52 w konkursie lokalnym (ścieżka C).

Kwota dotacji: 1 369 979,95 zł.

Program „Działaj Lokalnie” przeprowadzono w formie jednego ogólnopolskiego konkursu dla organizacji pozarządowych. Równolegle trwała ewaluacja II edycji i prace nad zdecentralizowaną formułą Programu, pozwalającą na lokalne wyłanianie najbardziej wartościowych projektów.

O dotacje mogły się ubiegać fundacje i stowarzyszenia oraz ich oddziały posiadające osobowość prawną z miejscowości do 20 tysięcy mieszkańców.

Wsparcie w wysokości do 15 000 zł otrzymały przedsięwzięcia z trzech szeroko rozumianych dziedzin: oświaty i edukacji, spraw społecznych oraz kultury.

Po raz pierwszy odbył się konkurs „Opowiedz…”. W jego ramach uczestnicy Programu „Działaj Lokalnie” mieli w wybranej przez siebie formie (w postaci materiału zdjęciowego lub filmowego) opowiedzieć o swoich działaniach i ich efektach. Opisy najciekawszych projektów znalazły się w publikacji podsumowującej „Działaj Lokalnie III (PDF, 5 MB)”.

Dofinansowano 187 projektów lokalnych.

Kwota dotacji: 2 370 000 zł.

Ewaluacja II edycji pokazała, że konkursy grantowe przynoszą największe efekty, gdy są organizowane na poziomie lokalnym. Dlatego przeważająca ich część została skierowana do lokalnych organizacji pozarządowych. Te konkursy były prowadzone przez LOG-i (w 2004 roku było ich 15, rok później – już 30). Odbyły się również uzupełniające konkursy ogólnokrajowe, których odbiorcami byli mieszkańcy terenów nieobjętych zasięgiem LOG-ów, a które organizowała ARFP. Począwszy od tej edycji, w Programie są ogłaszane roczne konkursy dotacyjne.

Po raz drugi odbył się konkurs „Opowiedz…”, tym razem przeznaczony zarówno dla grantobiorców, jak i LOG-ów. Najciekawsze prace znalazły się w publikacji „Działaj Lokalnie. Opowieść o niezwykłych przedsięwzięciach zrealizowanych w ramach czwartej edycji Programu (PDF, 4 MB)”.

Dofinansowano 618 przedsięwzięć (99 w konkursie ogólnopolskim i 519 w konkursach lokalnych).

Kwota dotacji: 2 949 399,05 zł.

Program „Działaj Lokalnie” odbywał się równolegle na dwóch poziomach:

1) lokalnym, w którym 45 Lokalnych Organizacji Grantowych prowadziło lokalne konkursy grantowe dla organizacji pozarządowych,

2) ogólnopolskim, w którym mogły wziąć udział lokalne koalicje składające się z co najmniej jednej organizacji pozarządowej oraz partnerów reprezentujących samorząd lokalny i sektor biznesu z miejscowości liczących do 20 tysięcy mieszkańców.

Komisja Selekcyjna spośród wszystkich zgłoszeń wybrała 10 grantobiorców, którzy mieli za zadanie w ciągu 12 miesięcy zbudować lokalną koalicję, przeprowadzić kampanię fundraisingową i zdiagnozować potrzeby lokalne, a następnie zrealizować sześciomiesięczny projekt aktywizujący społeczność lokalną. Miało to przygotować kandydatów na kolejne LOG-i.

Opisy działań podejmowanych przez Lokalne Organizacje Grantowe znalazły się w publikacji „Działaj Lokalnie 2006-2007. Krótkie historie o uczestnikach V edycji Programu – Lokalne Organizacje Grantowe, ich partnerzy i grantobiorcy (PDF, 8 MB)”.

Dofinansowano 1035 projektów

Kwota dotacji: 3 421 907,18 zł.

Po raz pierwszy odbyły się wyłącznie lokalne konkursy grantowe realizowane we współpracy z 50 LOG-ami.

Pojawiła się nowa forma wymiany doświadczeń, m.in. w postaci wizyt studyjnych. Ich celem mogło być np. zapoznanie się z pracami innej komisji grantowej lub wzięcie udziału w wydarzeniu otwartym, takim jak happening czy event fundraisingowy. W tej edycji w konkursie „Opowiedz…” mogli brać udział wyłącznie grantobiorcy LOG-ów, zgłaszając swoje filmy lub fotocasty w ciekawy sposób prezentujące zrealizowane projekty.

Działania w ramach Programu zostały opisane w podsumowującej publikacji „Działaj Lokalnie. Wokół dobra wspólnego. VI edycja Programu (PDF, 6 MB)”.

Dofinansowanie otrzymały 1284 projekty.

Kwota dotacji: 4 424 886,32 zł.

W Programie wzięły udział 53 Ośrodki Działaj Lokalnie (ODL). Taką nazwę od 2010 roku zaczęły nosić dawne LOG-i w związku z rozszerzeniem swojej aktywności o działalność szkoleniową, doradztwo, wsparcie wolontariatu.

ARFP wspólnie z wybranymi ODL i samorządami terytorialnymi po raz pierwszy zrealizowała w Polsce projekt testujący mechanizm regrantingu. Rozpoczęto organizację spotkań regionalnych ODL, tak aby sieciować ośrodki i wzmocnić Program. Zrealizowany został konkurs „Opowiedz…” przeznaczony dla grantobiorców.

W 2010 roku została uruchomiona akcja „Powódź. Pomagamy! – wsparcie dla lokalnych organizacji społecznych”. Zasiliły ją środki z Programu „Działaj Lokalnie” oraz specjalny grant, który ARFP otrzymała na ten cel z Centrum Edukacji Obywatelskiej. Łącznie przyznano 70 dotacji na sumę 480 050,00 zł, które przeznaczono na remonty siedzib organizacji pozarządowych, zakup sprzętu (głównie wspierającego działania strażaków i biurowego), a także dofinansowanie działań na zagrożonych terenach.

Dofinansowanie otrzymały 2048 projekty.

Kwota dotacji: 2 400 000 zł.

Po ogłoszeniu naboru do Programu dołączyły nowe ODL i wzięło w nim udział łącznie 60 Ośrodków. Skala Programu „Działaj Lokalnie” znacznie się powiększyła: do 500 wzrosła liczba gmin objętych jego zasięgiem. Rozpoczęto prace nad jakościowym wzmocnieniem sieci Ośrodków Działaj Lokalnie i promowaniem modelowych działań wśród jej członków. Po raz pierwszy uruchomiono generator wniosków i system raportowania online dla grantobiorców i ODL. Od 2014 roku PAFW i ARFP wspólnie z ODL postanowiły uruchomić proces certyfikacji ODL. 12 ODL otrzymało certyfikat za spełnienie najwyższych standardów w realizacji Programu. Odbył się kolejny konkurs „Opowiedz…” przeznaczony dla grantobiorców.

W tej edycji dofinansowanie otrzymało 1581 projektów.

Kwota dotacji: 6 100 000 zł.

W tym czasie Sieć ODL powiększyła się do 67 organizacji i objęła swoim zasięgiem 601 gmin, a więc prawie jedną czwartą Polski. Po raz pierwszy została uruchomiona rekrutacja dla afiliowanych ODL. Taki status otrzymały cztery Ośrodki. Formuła ich działania polega na tym, że środki na obsługę otrzymują one z Programu, a pieniądze na realizację konkretnych przedsięwzięć pozyskują od samorządów lokalnych i biznesu. Kontynuowano jakościowe wzmacnianie Sieci ODL. Kolejne dziewięć ODL otrzymało certyfikaty. Począwszy od 2015 roku, ARFP i PAFW dają ODL możliwość uruchomienia lokalnych ścieżek tematycznych. Ich celem jest pozyskanie do Programu dodatkowych środków i partnerów: zarówno samorządowych, jak i biznesowych.

Powołano również Radę Doradczą ds. Rozwoju Sieci ODL, w której skład wchodzą przedstawiciele wybranych certyfikowanych ODL i eksperci zewnętrzni.

Podczas edycji dofinansowanie otrzymały 1724 projekty.

Kwota dotacji: w trakcie weryfikacji.