Mapa strony

25 lat Programu „Działaj Lokalnie” – spotkanie przedstawicieli Ośrodków Działaj Lokalnie i Lokalnych Partnerstw

Data opublikowania: 18 grudnia 2025

Autor:
Magda Kocaj

W dniach 8-9.12.2025 w Warszawie odbyło się dwudniowe spotkanie Ośrodków Działaj Lokalnie, zorganizowane przez Akademię Rozwoju Filantropii w Polsce – realizatora Programu „Działaj Lokalnie” Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności. Wydarzenie połączyło elementy szkoleniowe, inspiracyjne oraz jubileuszowe, podsumowując 25 lat wspólnego działania na rzecz rozwoju społeczności lokalnych w całej Polsce.

DZIEŃ I – energia społeczna, współpraca i świętowanie 25-lecia

Spotkanie rozpoczęli Joanna Lempart, dyrektorka programowa Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności oraz Paweł Łukasiak, prezes Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce, witając uczestników i podkreślając znaczenie partnerskiej współpracy w budowaniu lokalnych wspólnot.

Pierwszym punktem programu był wykład prof. Jerzego Hausnera, byłego Wicepremiera przewodniczącego Rady Programowej Open Eyes Economy Summit, zatytułowany „Jak generować i wyzwalać społeczną energię?”, który zainspirował uczestników do refleksji nad rolą lokalnych społeczności we wzmacnianiu kapitału społecznego:

„Współdzielenie, współczucie, współdziałanie, współmyślenie, współdecydowanie. Wszędzie tam, gdzie jest ten przyrostek, „współ-„ to jesteśmy my, ludzie, którzy uważają, że współ- jest niezbędne do tego, żeby energia społeczna mogła się rodzić. Oczywiście do tego słownika trzeba dodać też kilka słów, które zaczynają się od ko, czyli komunikacja, kooperacja, kogeneracja, czyli łączenie różnych źródeł energii czy koegzystencja, czyli współistnienie w jakiejś przestrzeni.
[…] Ważne jest to, by zrozumieć, że jeśli wytwarzamy wspólnie dobro, a ono osadza się w więziach społecznych, które nie uzależniają, a usamodzielniają, to wtedy ono jest włączające. Ono jest inkluzywne, ma naturę promieniującą. Dobro promieniuje, jest rozciągliwe, samo się rozprzestrzenia, przenosi się przez kolejne relacje ludzi i więzi, które współtworzą. Im w większym stopniu się rozprzestrzenia, tym łatwiej wyzwalać energię społeczną.”

prof. Jerzy Hausner, Przewodniczącego Rady Programowej Open Eyes Economy Summit

W kolejnej części spotkania uczestnikom zaprezentowano ofertę Fundacji PKO Banku Polskiego dla organizacji pozarządowych. Katarzyna Zakroczymska, menadżer ds. programowych przedstawiła przedsięwzięcia, które realizuje Fundacja, by wzmacniać organizacje pozarządowe i społeczności.

Następnie przedstawiciele innych instytucji wspierających rozwój społeczności lokalnych zaprezentowali swoją ofertę dla ODL.  

Z ramienia Fundacji Stocznia wystąpiła Zofia Komorowska, wiceprezeska zarządu Fundacji prezentując założenia Funduszu Społeczeństwa Obywatelskiego EOG. Marzena Atkielska, prezeska zarządu Fundacji Santander Bank Polska SA., zaprezentowała ofertę współpracy dla organizacji pozarządowych. . O działaniach Fundacji Orlen natomiast opowiedział Rafał Sakowski, kierownik obszaru bezpieczeństwo.

O zbiżającej się rekrutacji do  Programu Liderskiego Polsko-Amerykańskej Fundacji Wolności opowiedziała Agnieszka Szelągowska, wiceprezeska zarządu Szkoły Liderstwa im. Zbigniewa Pełczyńskiego.

W dalszej części spotkania Tomasz Schimanek, ekspert ARFP, omówił propozycje nowych możliwości finansowania działań organizacji przez samorządy terytorialne.

Gala 25-lecia Programu „Działaj Lokalnie” i IX edycji „Lokalnych Partnerstw PAFW”

Uroczystość otworzył Ambasador Jerzy Koźmiński, prezes Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, podkreślając znaczenie 25 lat współpracy między organizacjami społecznymi, samorządami i mieszkańcami.

„Rozwój kraju w dużej mierze zależy od wzmacniania kapitału społecznego. Właśnie z tego powodu 25 lat temu podjęto decyzję o uruchomieniu Programu Działaj Lokalnie. W ten sposób planowano wyrównać szanse małych, lokalnych organizacji z całej Polski […]

Ambasador Jerzy Koźmiński, prezes Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności

W dzisiejszym świecie pełnym niepewności tworzenie współpracy międzysektorowej jest niezwykle ważne. Pozwala na skuteczne reagowanie w sytuacjach kryzysu. Nie sposób być odpornym na wyzwania w pojedynkę.” – mówił Prezes  Koźmiński

Podczas gali wręczono podziękowania dla wszystkich Ośrodków Działaj Lokalnie oraz ogłoszono laureatów konkursu filmowego „Opowiedz…” za lata 2023 i 2024.

Nagrodzone filmy 2023:

„Sport bez granic” – Stowarzyszenie Start-on Starogard Gdański

„Lokalnie, rowerowo #DaSię” – Stowarzyszenie Lokalni w Gminie Suchy Las

„Wspieramy bioróżnorodność” – Stowarzyszenie Starogard 2030

„Mówimy o niewypowiedzianym” – grupa nieformalna Z miłości do Młodości

Wyróżnienie otrzymał film „Lasowikowy i dziecięcy apel przyrodniczy” – Stowarzyszenie Opowiadamy

Nagrodzone filmy 2024:

„W poszukiwaniu kwiatu paproci, czyli Słowianie w bibliotece” – grupa Słowianki z biblioteki

„Dźwięki Zdrowia. Aktywna Koszarawa” – Fundacja Woodrun

„Szanujmy stare drzewa” – Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Gminy Chojnice Akolada

Ważnym elementem programu wieczornego spotkania było podsumowanie efektów 9 edycji programu „Lokalne Partnerstwa PAFW”, w ramach którego od 2009 roku powstały już 83 partnerstwa międzysektorowe, a w tylko 9 edycji zawiązało się już 6 partnerstw i 2 start-upy na rzecz dobra wspólnego.

W tej części wręczono nagrody w wysokości 15 tysięcy zł dla zwycięzców konkursu na najlepsze plany rozwoju partnerstwa. Otrzymały je:

  • Partnerstwo z Gminy Jabłonna, realizujące projekt „Alm – Akademia Liderstwa Młodzieży Gminy Jabłonna”,
  • Partnerstwo z gminy Kijewo Królewskie, realizujące projekt „Park Inicjatyw Lokalnych”,
  • Partnerstwo z gminy Kowary, realizujące projekt „Strefa Młodych W Kowarach”.

Z kolei laureaci konkursu na najbardziej trwałe i aktywne partnerstwa otrzymali nagrody po 50 tysięcy zł na rozwój działań partnerstwa:

  • Partnerstwo z gminy Warka, którego liderem jest Stowarzyszenie W.A.R.K.A.,
  • Partnerstwo z gminy Janowice Wielkie, którego liderem jest Lokalna Grupa Działania Partnerstwo Ducha Gór.

Część oficjalna spotkania zakończyła się występem zespołu Acoustic Trio.

Galę poprowadziła Dorota Kostowska.

DZIEŃ II – warsztaty i praktyczna wymiana doświadczeń

Drugi dzień spotkania poświęcony był warsztatom tematycznym, które umożliwiły uczestnikom pogłębienie wiedzy i wymianę doświadczeń.

Wśród tematów warsztatowych znalazły się:

Organizacje odporne na zagrożenia – prowadzenie: Agata Stafiej-Bartosik i Joanna Kucharczyk-Jurgielewicz, Ashoka Polska

Krytyczne myślenie jako odpowiedź na dezinformację i rozwój AI – Maciej Sopyło

Przepis na trwałość – dyskusja z laureatami nagród dla najbardziej trwałych partnerstw, prowadzona przez Pawła Łukasiaka (ARFP)

Ochrona ludności w sytuacji zagrożeń – Fundacja Gotowi.org

Jak wspierać odporność psychiczną dzieci i młodzieży – Magdalena Plewowska-Semik, Fundacja Szkoła z Klasą

Jak angażować społeczność w ochronę zasobów wodnych – Monika Wąsowicz i Katarzyna Czupryniak, Fundacja WWF Polska.

Uczestnicy warsztatów podkreślali, że możliwość spotkania się z innymi przedstawicielami ODL z całej Polski i wspólna dyskusja nad konkretnymi tematami pozwala zainspirować się i wrócić do swoich społeczności z masą nowych pomysłów.

Podsumowanie

Dwudniowe spotkanie Ośrodków Działaj Lokalnie było okazją do świętowania jubileuszu, ale także do rozmowy o przyszłości – o tym, jak wzmacniać odporność, trwałość i współpracę lokalnych organizacji w zmieniającym się świecie.

Program „Działaj Lokalnie” jest przedsięwzięciem Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, realizowanym od 2000 roku przez Stowarzyszenie Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce, we współpracy z siecią Ośrodków Działaj Lokalnie. W realizację blisko 17 tysięcy projektów lokalnych zaangażowało się ponad 6 milionów uczestników, w tym około 270 tysięcy wolontariuszy.